Veelgestelde vragen

Home > Veelgestelde vragen

Hoe en wanneer kan een baby besmet worden met GBS? 

Uit onderzoek is gebleken dat een baby op drie tijdstippen met de GBS-bacterie besmet kan worden:

  • In de baarmoeder, zodra de vruchtvliezen zijn gebroken, kan de bacterie het vruchtwater besmetten en daardoor het ongeboren kind bereiken. Besmetting kan ook plaatsvinden als de vliezen nog niet gebroken zijn.
  • In de vagina kan de baby tijdens de uitdrijvingsfase van de bevalling besmet worden met de bacterie indien deze daar aanwezig is.
  • Besmetting kan ook na de geboorte plaatsvinden. Dat gebeurt dan in de eerste dagen of weken. Meestal wordt de bacterie via de handen van een volwassene overgedragen op de baby. De kans op besmetting is zeer gering wanneer de baby ongeveer 12 weken oud of ouder is.

Hoe vaak komt GBS-ziekte voor?

Ongeveer 20% van alle zwangere vrouwen in Nederland is ongemerkt draagster van de GBS-bacterie. Van de 200.000 bevallingen in Nederland per jaar zijn bij ongeveer 35.000 bevallingen GBS-bacteriën aanwezig. Van deze baby’s worden ongeveer 250 – 300 kinderen ziek en ongeveer 10% overlijdt aan deze infectie.

Zijn er medische richtlijnen voor GBS?

De richtlijn voor de medische professional vindt u op de website van de NVOG.

Hoe worden baby’s ziek van GBS-ziekte?

Baby’s worden blootgesteld aan GBS tijdens de bevalling( de uitdrijvingsfase), of na de geboorte (tot ongeveer 3 maanden daarna). Het kind kan echter ook al in de baarmoeder besmet worden zodra de vruchtvliezen gebroken zijn.

Wat zijn de symptomen van een GBS besmetting?

  • verandering in hartactie van de ongeborene
  • koorts bij de moeder (boven de 38.0 graden C)
  • meconiumhoudend vruchtwater

Direct na de geboorte:

  • kreunende uitademing
  • snelle ademhaling
  • bleek en grauwe kleur
  • slechte algemene conditie

 Later na de geboorte (in de eerste dagen of eerste weken tot ongeveer 12 weken na geboorte)

  • snelle en kreunende ademhaling
  • bleek en grauwe kleur
  • koorts of juist ondertemperatuur
  • slap en sufheid
  • terugkerende ademstilstanden
  • moeilijkheden bij het voeden
  • geprikkeld en overstrekt.

Wat zijn de risicofactoren waarbij de kans op GBS-besmetting groot is?

  • Langdurig gebroken vliezen (vooral langer dan 24 uur)
  • Een vroeggeboorte (korter dan 37 weken zwangerschap)
  • Temperatuurverhoging bij de moeder tijdens de bevalling (hoger dan 38,0°C rectaal)
  • Tijdens de zwangerschap een urineweginfectie veroorzaakt door de GBS-bacterie
  • Een eerder gebaard kind dat door GBS-ziekte werd getroffen.

Hoe herken je een GBS-besmetting bij een baby?

De symptomen die een besmet kindje en de moeder vertonen zijn afhankelijk van het moment waarop de besmetting heeft plaatsgevonden. Als de bevalling op zich laat wachten, kunnen veranderingen in de hartactie van het ongeboren kind duiden op een besmetting met de GBS-bacterie. Daarnaast kan koorts bij de moeder tijdens de bevalling een tijdig signaal zijn dat het vruchtwater – en dus ook het ongeboren kind – is besmet. De aanwezigheid van meconium (de eerste ontlasting van een baby) kan tevens een teken zijn van een infectie in de baarmoeder.

De symptomen direct na de geboorte zijn vooral een afwijkende ademhaling zoals kreunend uitademen of een snelle ademhaling. Daarnaast heeft een baby die besmet is ook vaak een slechte kleur en een slechte algemene conditie. De baby zal in de meeste gevallen een lagere Apgarscore hebben. Deze verschijnselen komen vrijwel alleen voor wanneer er tussen het breken van de vliezen en de geboorte van de baby meer dan acht uur verstreken zijn.

Ook wanneer de ziekte zich later na de geboorte voordoet, is kreunen dikwijls het eerste verschijnsel, een belangrijk alarmsignaal dat altijd serieus genomen moet worden. Andere signalen die kunnen wijzen op een GBS-infectie zijn: een snelle ademhaling, een afwijkende kleur, moeilijkheden bij het voeden, koorts of juist ondertemperatuur.

Hoe kan een GBS-ziekte voorkomen worden? 

GBS- ziekte bij de baby zijn helaas niet altijd te voorkomen. Het kan namelijk ook optreden zonder aanwijsbare risicofactoren. Is er echter sprake van een risicofactor dan zou er tijdens de bevalling antibioticum in de ader toegediend moeten worden. Voor het beste resultaat moet de moeder minstens gedurende 4 uur voor de bevalling antibiotica toegediend krijgen. In sommige gevallen krijgt ook de baby na de geboorte nog antibiotica van de kinderarts (bv. als die 4 uur niet gehaald is), en wordt de baby nog 48 uur nauwkeurig in de gaten gehouden.

Hoe groot is de kans dat een volgend kind weer ziek wordt door GBS?

Wanneer iemand draagster is van GBS en een eerder kind heeft gehad dat geïnfecteerd was met GBS, behoort men tot de risicogroep en zal daarom bij een volgende bevalling preventief antibiotica toegediend krijgen. Deze behandelingsmethode staat beschreven in een door gynaecologen en kinderartsen landelijk afgesproken richtlijn.

Er is een blaasontsteking geconstateerd, veroorzaakt door GBS. Wat houdt dat in?

Wanneer GBS in de urine wordt aangetroffen, wil dit meestal zeggen dat er sprake is van zware kolonisatie. Dat houdt in dat er zoveel bacteriën aanwezig zijn dat ze zelfs een urineweginfectie hebben veroorzaakt. Een urineweginfectie die wordt veroorzaakt door GBS in de zwangerschap, is een risicofactor bij de bevalling. In de richtlijnen staat voorgeschreven dat bij de bevalling antibiotica toegediend moet worden.  

Als je eenmaal draagster bent van GBS, blijf je dat dan ook? 

Wanneer je eenmaal draagster bent van GBS blijf je dat meestal wel. GBS-bacteriën zijn gewone bacteriën die in de dikke darm voorkomen. Een antibioticakuur om de bacteriën weg te krijgen helpt meestal slechts tijdelijk. De kans is groot dat de bacterie later terugkeert.

Is er bij draagsterschap kans op een vroeggeboorte? 

We weten inmiddels dat GBS incidenteel de oorzaak kan zijn van een vroeggeboorte.

Is GBS een SOA (seksueel overdraagbare aandoening)?

Nee, GBS is een bacterie die natuurlijk in het lichaam van zowel vrouwen als mannen voorkomt. Hoewel GBS bacteriën ook in de vagina voorkomen, is er geen verband met seksuele activiteiten.

Krijgen bepaalde baby’s eerder GBS dan andere?

Premature (te vroeg geboren) baby’s zijn meer kwetsbaar om GBS te krijgen dan voldragen baby’s, omdat hun lichaam en immuunsysteem nog niet volledig ontwikkeld zijn. Zij lopen ook een groter risico om restverschijnselen te krijgen of om aan GBS te overlijden.

Wat moet ik doen als ik tot de risicogroepen behoor en zwanger ben?

Lees de beschikbare informatie en de afgesproken richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en bespreek de te volgen behandeling met uw gynaecoloog.

Moet er bij draagsterschap al tijdens de zwangerschap met antibioticum behandeld worden?

Alleen als dat echt nodig is zal de gynaecoloog hiertoe overgaan. In veel gevallen dus niet, omdat na het staken van de kuur er vaak opnieuw besmetting vanuit de darm optreedt. Bovendien kan het veelvuldig behandelen met antibiotica leiden tot allergische reacties, het voor die antibiotica ongevoelig worden van bepaalde bacteriën en een verstoring van de normale darmflora van de vrouw.

Welke ziekten worden door GBS veroorzaakt?

Groep B Streptokokken veroorzaken niet bij elke baby dezelfde ziekte. Welke ziekte de baby krijgt, hangt af van de weerstand van het kind en de duur van de besmetting voordat met behandeling wordt begonnen. Het type GBS-bacterie kan het verschil in uiting van ziekte veroorzaken. De meest voorkomende ziekten veroorzaakt door de GBS-bacterie zijn longontsteking (pneumonie), bloedinfectie (sepsis) en hersenvliesontsteking (meningitis). Deze ziekten kunnen in ernstige gevallen ook in onderlinge combinatie voorkomen. Bij een kritiek ziekteverloop bestaat een verhoogde kans op blijvende schade, variërend van blindheid en/of doofheid tot ernstige lichamelijke en/of geestelijke handicaps. Bekijk hier een uitgebreid overzicht van korte- en langetermijngevolgen.

Korte termijn gevolgen:

  • Bloedvergiftiging (sepsis)
  • Longontsteking (pneumonie)
  • Hersenvliesontsteking (meningitis)

Lange termijn gevolgen:

  • Hoofdpijn
  • Doofheid
  • Problemen met het zicht 
  • Problemen  met grove en fijne motoriek (lichte verlammingsverschijnselen)
  • Evenwichtsstoornissen
  • Epilepsie
  • Waterhoofd
  • Ontwikkelingsachterstand
  • Verminderde spierspanning
  • Spasticiteit

Waarom worden niet alle zwangere vrouwen onderzocht op GBS?

In Nederland behoort routineonderzoek bij elke zwangere vrouw momenteel niet tot de standaard. De vraag of dit bij 35-36 weken zwangerschap geen routine zou moeten zijn, is door wetenschappers nog niet beantwoord. Aspecten zoals kosten, eventuele nodeloze onrust en het gevaar van onnodig toedienen van antibiotica spelen daarbij een grote rol.

De Stichting Ouders GBS-patiënten is van mening dat een dergelijk onderzoek wel zou moeten worden aangeboden bij 35-36 weken zwangerschap. Indien de zwangere de bacterie bij zich draagt, dan zou zij vervolgens tijdens de bevalling antibiotica moeten krijgen aangeboden. De ervaring in de Verenigde Staten heeft geleerd dat op die manier het aantal ziekte- en sterfgevallen sterk is afgenomen.

Voorkomt een keizersnede dat een baby met GBS wordt geïnfecteerd?

Nee, zeer waarschijnlijk niet.

Is er al een vaccin voor GBS op de markt?

Nee, in het buitenland wordt momenteel veel onderzoek gepleegd naar een effectief GBS-vaccin.

Mogen vrouwen die eerder een baby met GBS hebben gehad wel meer kinderen krijgen?

Ja, zij dienen er echter wel voor te zorgen dat hun gynaecoloog of verloskundige hiervan op de hoogte is. Bespreek uitgebreid de risicofactoren en stel samen met de gynaecoloog het te volgen preventieve beleid vast. Deze vrouwen moeten ook weten dat zij het recht (niet de plicht) hebben om onder behandeling te komen bij een gynaecoloog op grond van medische indicatie.

Mogen vrouwen die draagster zijn borstvoeding geven?

GBS wordt niet via borstvoeding van de moeder op de baby overgedragen. Vrouwen die weten dat zij draagster zijn mogen zonder bezwaar hun baby voeden.